Bạn đã sẵn sàng nâng tầm hệ thống mạng gia đình của mình lên một cấp độ mới? Đây chính là lúc OPNsense có thể tạo ra sự khác biệt lớn, mang đến khả năng kiểm soát vượt trội so với các bộ định tuyến (router) do nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) cung cấp. Với OPNsense, bạn không chỉ tận hưởng các tính năng quản lý tiên tiến mà còn có thể mở rộng chức năng của tường lửa (firewall) và router thông qua hệ thống plugin phong phú. Đặc biệt, bạn có quyền chủ động nâng cấp và thay thế phần cứng theo nhu cầu, đảm bảo hệ thống luôn được cập nhật. Nếu đây là lần đầu bạn cân nhắc sử dụng OPNsense cho mạng gia đình, hãy lưu ý một vài điều quan trọng để tránh mắc phải những sai lầm không đáng có.
1. Bỏ Qua Tài Liệu Chính Thức Và Cộng Đồng Hỗ Trợ
Cấu hình Nginx trên giao diện OPNsense
OPNsense cung cấp rất nhiều thông tin hữu ích trên trang web chính thức của họ (docs.opnsense.org). Đây là nguồn tài liệu đáng tin cậy để bạn bắt đầu, tìm hiểu sâu hơn về phần mềm và khắc phục mọi sự cố gặp phải. Bạn sẽ tìm thấy mọi thứ, từ yêu cầu phần mềm của OPNsense đến việc tinh chỉnh các phần khác nhau của tường lửa. Đây là một tài nguyên vô giá nên được sử dụng kết hợp với sự hỗ trợ không chính thức từ cộng đồng trên các kênh mạng xã hội, bao gồm Reddit. Bạn sẽ không phải là người đầu tiên (cũng không phải người cuối cùng) bắt đầu sử dụng OPNsense, và các câu hỏi của bạn có thể đã được hỏi và trả lời trước đó, chỉ cần một thao tác tìm kiếm nhanh là có thể tìm thấy giải pháp.
2. Tích Hợp Wi-Fi Trực Tiếp Vào Firewall OPNsense
Kết nối Wi-Fi không nên được xử lý bởi thiết bị tường lửa chạy OPNsense của bạn. Mặc dù việc giữ mọi thứ trên một thiết bị có vẻ tiện lợi, nhưng điều này sẽ làm tăng tải xử lý trên tường lửa, và mọi thứ có thể trở nên phức tạp nếu bạn gặp vấn đề về tính ổn định hoặc cần khắc phục sự cố. Chúng tôi khuyên bạn nên sử dụng các điểm truy cập (Access Point – AP) chuyên dụng để xử lý kết nối không dây. Các AP này thậm chí có thể được cấp nguồn bằng PoE (Power over Ethernet) thông qua bộ chuyển mạch mạng (network switch), giúp đơn giản hóa việc lắp đặt. Bạn cũng có thể đặt các AP này ở các vị trí tốt hơn trong nhà để tối ưu vùng phủ sóng tín hiệu.
3. Lựa Chọn Phần Cứng Giá Rẻ Từ Các Thương Hiệu Không Rõ Nguồn Gốc
Router Sharevdi F12 nhỏ gọn
OPNsense không có yêu cầu phần cứng quá khắt khe. Bạn có thể cài đặt phần mềm này trên hầu hết mọi thứ, bao gồm vô số máy tính mini PC làm mát thụ động giá rẻ từ các nhà bán lẻ trực tuyến. Mặc dù bạn có thể mua một thiết bị tường lửa từ một thương hiệu không rõ nguồn gốc với giá khoảng 100 USD và cấu hình khá ổn, nhưng bạn sẽ phải đối mặt với rủi ro thiết bị không hoạt động như mong đợi, chạy quá nóng dưới tải OPNsense thông thường hoặc thậm chí hỏng hóc sớm. Điều đó không có nghĩa là tất cả các thiết bị tường lửa giá cả phải chăng đều tệ. Chúng tôi hiện đang sử dụng một thiết bị như vậy và nó đang xử lý lưu lượng mạng gia đình mà không gặp vấn đề gì, nhưng điều quan trọng là bạn nên nghiên cứu kỹ và xem xét các đánh giá trước khi quyết định mua.
4. Mua Firewall Với Số Cổng Quá Ít
Cổng 2.5G trên router gaming Reyee E6
Điều tối quan trọng là bạn không được đánh giá thấp số lượng cổng cần thiết. Nếu tất cả những gì bạn cần kết nối với tường lửa là một AP, một PC và một máy in, bạn có thể chỉ cần một thiết bị có vài cổng. Mặc dù các thiết bị tường lửa đắt tiền hơn thường có nhiều hơn bốn cổng, chúng tôi khuyên bạn nên sử dụng một bộ chuyển mạch mạng (network switch) để mở rộng số lượng điểm LAN có sẵn. Chỉ cần đảm bảo thiết bị tường lửa có đủ băng thông. Tốc độ 1Gbps là tiêu chuẩn và 2.5Gbps là lý tưởng cho các mạng có lưu lượng bận rộn hơn. Link aggregation (tổng hợp liên kết) cũng có thể được triển khai để tăng cường khả năng truyền tải.
5. Quên Đi Giải Pháp Nguồn Điện Dự Phòng (UPS)
Hệ thống nguồn dự phòng Eaton 3S 850
Mất điện là kẻ thù tồi tệ nhất của mạng lưới của bạn. Nếu nguồn điện cung cấp cho nhà bạn bị gián đoạn vì bất kỳ lý do gì, bạn sẽ mất tất cả quyền truy cập vào thế giới bên ngoài. Chắc chắn, đây là lúc thiết bị di động của bạn có thể đảm nhiệm vai trò điểm phát sóng (hotspot), nhưng điều đó sẽ làm hao pin nhanh chóng và bạn có thể cần nó nếu sự cố mất điện kéo dài hơn dự kiến. Đây chính là lúc một bộ lưu điện (UPS – Uninterruptible Power Supply) có thể chứng tỏ giá trị vô giá đối với mạng LAN gia đình của bạn. Với tường lửa, modem, điểm truy cập và bộ chuyển mạch của bạn đều được kết nối với UPS, bạn có thể duy trì kết nối trực tuyến trong nhiều giờ, tùy thuộc vào dung lượng UPS và mức tiêu thụ điện năng của các thiết bị.
6. Mở Cổng Mạng LAN Ra Thế Giới Bên Ngoài Một Cách Bất Cẩn
Giao diện Intrusion Detection trong OPNsense
Mạng LAN của bạn rất quý giá và cần được bảo vệ. Tất cả các hệ thống và thiết bị của bạn được kết nối với LAN đều dễ bị tấn công từ bên ngoài nếu tường lửa của bạn không đáp ứng được yêu cầu. OPNsense khá an toàn ngay từ khi cài đặt mặc định. Tường lửa được cấu hình phù hợp và mọi thứ nên được chặn ngoại trừ quyền truy cập được giám sát. Mọi thứ có thể trở nên phức tạp khi bạn bắt đầu can thiệp vào các cổng, quy tắc và mở quyền truy cập bên ngoài. Hãy cẩn thận khi cấu hình tường lửa vì đây là một môi trường hoạt động thực tế và bất kỳ sai lầm nào cũng có thể khiến toàn bộ mạng của bạn dễ bị tấn công.
7. Không Khám Phá Thế Giới Của VLAN
Mạng cục bộ ảo (VLAN – Virtual Local Area Network) là một công cụ đáng kinh ngạc dành cho các quản trị viên mạng tại nhà. Với VLAN, bạn có thể tạo các mạng cụ thể cho phần cứng, khách truy cập và nhiều hơn nữa. Nếu bạn có một loạt các thiết bị IoT và muốn tách biệt tất cả chúng khỏi phần còn lại của mạng, VLAN có thể giúp bạn thực hiện điều này. Ít nhất, bạn nên cân nhắc xây dựng một VLAN cho khách đến thăm nhà. Điều này sẽ giữ các thiết bị của khách tách biệt khỏi phần cứng quan trọng của bạn mà không hoàn toàn chặn quyền truy cập vào thế giới bên ngoài. Bạn có thể cấu hình VLAN khác nhau, tùy thuộc vào mục đích sử dụng.
Switch mạng với NAS và router
8. Không Sao Lưu Cấu Hình
Luôn luôn, luôn luôn sao lưu cấu hình của OPNsense! Hãy thực hiện sao lưu sau khi cài đặt và bất cứ khi nào có thay đổi được thực hiện ở phần phụ trợ. Đặc biệt khi mới bắt đầu, bạn có thể vô tình thực hiện một thay đổi làm hỏng hoàn toàn hệ thống OPNsense của mình, và đây là lúc một bản sao lưu nhanh chóng có thể rất hữu ích. Việc xuất và nhập các tệp cấu hình trong OPNNsense chỉ mất vài giây và không có lý do gì để không sao lưu cấu hình tường lửa của bạn ở đâu đó.
9. Không Chuẩn Bị Cho Thời Gian Gián Đoạn Mạng (Downtime)
Địa chỉ IP và cổng mạng
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, bạn sẽ cần chuẩn bị một vài câu trả lời cho các câu hỏi hoặc phàn nàn không thể tránh khỏi từ các thành viên trong gia đình về hiệu suất hoặc khả năng truy cập mạng. Đây là một phần không thể thiếu của việc xây dựng phòng thí nghiệm tại nhà (home lab) và mạng DIY. Miễn là bạn tuân thủ các hướng dẫn và xây dựng tường lửa mà không đi quá xa vào những cấu hình phức tạp, bạn sẽ ổn thôi. Có lẽ tốt nhất nên thực hiện các công việc với VLAN, VPN và reverse proxy khi nhà yên tĩnh, mọi người đã ngủ, hoặc thông qua một phiên bản phát triển sử dụng phần cứng hoặc ảo hóa khác.
Sau khi OPNsense đã hoạt động trên một thiết bị tương thích với đủ cổng LAN, bạn sẽ thấy cấu hình mặc định là quá đủ cho việc sử dụng tại nhà. Mọi thứ đều được cấu hình để bạn có thể bắt đầu sử dụng các thiết bị trực tuyến mà không cần chạm vào bất cứ thứ gì trong giao diện quản trị web, mặc dù chúng tôi khuyên bạn nên dành thời gian để làm quen với vị trí của các chức năng khác nhau. Tuy nhiên, mặc dù cấu hình mặc định rất vững chắc, sẽ không có lý do gì để thiết lập một tường lửa OPNsense nếu bạn không có ý định tinh chỉnh nó và thiết lập các tính năng mạng nâng cao hơn, chẳng hạn như VLAN, reverse proxy, VPN, SSL, v.v.
Đó là lúc các tài nguyên cộng đồng đáng kinh ngạc phát huy tác dụng. Bạn có thể truy cập các diễn đàn, cộng đồng Reddit, tài liệu và vô số hướng dẫn. Ngay cả nhiều tài nguyên của Pfsense cũng có thể được sử dụng cho OPNsense vì cả hai phần mềm đều chia sẻ cùng một kiến trúc nền tảng. OPNsense và mạng nói chung khá dễ bắt đầu, nhưng nếu bạn dành thời gian, bạn có thể trở nên đủ kiến thức để thực hiện (và khắc phục sự cố) bất kỳ điều gì với tường lửa OPNsense và mạng LAN gia đình của bạn. Chỉ cần nhớ giữ sẵn những “lý do” khi các thành viên trong gia đình hỏi tại sao mạng lại bị gián đoạn nhé!