Bên cạnh tốc độ khung hình (framerate) và những màn hình xanh chết chóc bất ngờ, nhiệt độ hệ thống là nguồn gốc chính gây lo lắng cho người dùng PC. Khoảnh khắc nhiệt độ CPU hoặc nhiệt độ GPU bắt đầu tăng cao, bạn có thể sẽ hoảng sợ và bắt đầu tìm cách khắc phục nguyên nhân sâu xa của “thảm họa” này. Nói đùa sang một bên, việc làm mát PC là điều cần thiết, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng các linh kiện ngốn điện và thực hiện các tác vụ nặng đòi hỏi hiệu suất cao.
Khi bạn không còn hài lòng hoặc cảm thấy các giải pháp tản nhiệt khí hay tản nhiệt nước truyền thống không đủ đáp ứng, đây là lúc cần tìm đến những phương pháp “quái dị” hơn. Chúng có thể không thực tế về lâu dài, nhưng nếu bạn đủ quyết tâm, bạn vẫn có thể thực hiện chúng. Vậy, hãy cùng caphecongnghe.com khám phá 5 cách độc đáo để làm mát PC của bạn mà không cần tản nhiệt nước, theo thứ tự tăng dần về độ phức tạp. Lưu ý, các giải pháp như tản nhiệt Peltier hay tản nhiệt chuyển pha sẽ không được đề cập do lợi ích không xứng đáng với chi phí và độ phức tạp, còn nitơ lỏng đã bao quát các trường hợp sử dụng cực đoan.
5. Hướng Quạt Bàn Trực Tiếp Vào Thùng Máy
Giải pháp đơn giản, hiệu quả bất ngờ
Khi bộ tản nhiệt khí và quạt thùng máy của bạn không còn đủ sức, có lẽ cách dễ nhất để tăng cường luồng không khí bên trong PC là mang một chiếc quạt bàn lớn vào. Hướng thẳng quạt vào mặt lưới phía trước của thùng máy có thể mang lại một luồng không khí mát mẻ cho PC của bạn, chắc chắn sẽ giảm nhiệt độ đi vài độ C. Bạn sẽ ngạc nhiên về hiệu quả của kỹ thuật này đối với các hệ thống cũ đang gặp khó khăn trong việc kiểm soát nhiệt độ.
Tất nhiên, bạn sẽ phải đối phó với tiếng ồn phát ra từ một chiếc quạt bàn lớn đặt gần bàn làm việc, nhưng một số chiếc PC vốn dĩ đã ồn ào như vậy ngay cả khi không có quạt bàn. Một số người dùng đã ghi nhận nhiệt độ CPU giảm tới 10℃ với sự bổ sung đơn giản này, và đối với một hệ thống đã cũ, đó có thể là sự khác biệt giữa việc bị giảm xung (thermal throttling) và không. Tuy nhiên, bạn có thể sẽ phải vệ sinh bụi bẩn trong thùng máy PC thường xuyên hơn.
Những ai không thể chịu được tiếng ồn quá mức từ quạt thùng máy hoạt động hết công suất có thể sẽ chế giễu phương pháp này, nhưng nó vẫn có giá trị riêng. Nếu ai đó trong nhóm của bạn hỏi tiếng ồn đó là gì, bạn có thể đơn giản nói rằng đó là âm thanh của chiếc PC của bạn. Và nếu nó hiệu quả, bạn cũng nên thử một lần.
Quạt bàn lớn hướng vào thùng máy PC đang mở nắp
4. “Tháo Bỏ Áo Giáp” – Để PC Trần Trụi
Tối ưu luồng khí, nhưng nhiều rủi ro
Thùng máy PC được thiết kế để giữ tất cả các linh kiện PC ở đúng vị trí và cho phép luồng không khí được tổ chức chạy qua từng bộ phận. Tuy nhiên, nếu PC của bạn không thể giữ mát bất kể bạn làm gì, có lẽ đã đến lúc phải suy nghĩ “ra khỏi cái hộp” – theo đúng nghĩa đen. Trong khi bạn có thể thay thùng máy hiện có bằng một thùng máy mở (open-air case) để duy trì một chút tính “bình thường”, nhiều người dùng lại chọn để PC “khỏa thân” để giảm nhiệt độ. Cách tiếp cận kiểu test bench này cũng có thể hiệu quả với bạn, nếu bạn sẵn sàng đối mặt với một số nhược điểm.
Giữ PC của bạn nằm phẳng trên bàn làm việc mà không có gì ngoài không khí xung quanh có thể làm giảm nhiệt độ hệ thống một chút, nhưng đối với hầu hết mọi người, nhược điểm sẽ lớn hơn ưu điểm. Thứ nhất, PC của bạn giờ đây dễ bị tràn đổ chất lỏng, thú cưng và trẻ nhỏ chạy quanh nhà. Vấn đề tiếp theo là tích tụ bụi nếu khu vực của bạn đặc biệt dễ bám bụi. Cuối cùng, sẽ cần một chút công sức để làm cho một chiếc PC không vỏ trông đẹp mắt, vì ở trạng thái mặc định, nó có thể trông giống như một mớ hỗn độn dây cáp.
Vetroo K1 Pangolin với hệ thống đang chạy và mặt kính bên cạnh
3. Tận Dụng Sức Mạnh Từ Điều Hòa Nhiệt Độ
Luồng khí lạnh trực tiếp, hiệu quả vượt trội
Một chiếc quạt bàn có thể thổi rất nhiều không khí vào PC của bạn, nhưng nó không thể so sánh với tiềm năng làm mát của máy điều hòa. Có nhiều cách để sử dụng điều hòa để làm mát PC, nhưng phương pháp nhanh nhất là dẫn không khí mát từ điều hòa cửa sổ đến phía trước thùng máy của bạn và chứng kiến điều kỳ diệu xảy ra. Bạn sẽ cần tạo một ống dẫn tạm thời để không khí mát có thể đến phía trước thùng máy của bạn (tất nhiên là đã tháo mặt trước) với ít khe hở nhất.
Dán một hộp carton có kích thước phù hợp vào lỗ thông hơi của điều hòa, khoét một lỗ trên hộp để gắn một ống carton, sau đó đặt thùng máy PC đã mở mặt trước ở đầu kia của ống sẽ hoàn thành công việc. Đây không phải là một giải pháp thanh lịch, nhưng nó sẽ hoạt động. Bạn có thể đo nhiệt độ CPU và GPU trước khi tạo “cỗ máy” này và so sánh kết quả sau đó. Bạn chắc chắn sẽ nhận thấy những cải thiện (hay nói đúng hơn là giảm) hiệu suất làm mát lớn hơn so với phương pháp quạt bàn.
Bạn có thể chọn kết hợp sức mạnh làm mát của điều hòa với bộ tản nhiệt AIO được lắp đặt trên CPU, nhưng vì bài viết này không cho phép sử dụng tản nhiệt nước truyền thống, việc thổi không khí lạnh như băng từ điều hòa trực tiếp vào thùng máy PC là điều tôi đang khuyến nghị. Hiện tượng ngưng tụ hơi nước làm hỏng linh kiện PC có thể là một mối lo ngại thực sự khi bạn thử nghiệm các giải pháp làm mát điên rồ như thế này, vì vậy nếu là tôi, tôi sẽ không làm điều này trên chiếc PC chính của mình. Hãy biến một chiếc PC cũ thành “chuột bạch” và xem mọi thứ diễn ra thế nào. Bạn đã được cảnh báo.
Hình ảnh bên trong một thùng máy PC với dấu hỏi lớn, tượng trưng cho việc tháo bỏ vỏ
2. Ngâm PC Trong Dung Dịch Điện Môi (Dielectric Fluid)
Làm mát bằng chất lỏng nhưng không phải tản nhiệt nước truyền thống
Hệ thống làm mát bằng cách ngâm không phải là điều mới mẻ; những người đam mê công nghệ đã sử dụng chúng để làm mát PC trong nhiều thập kỷ. Tóm lại, phương pháp này liên quan đến việc ngâm toàn bộ PC của bạn trong một vỏ hoặc thùng chứa đầy chất lỏng điện môi (ví dụ như dầu khoáng) không dẫn điện. Chất lỏng sẽ hấp thụ nhiệt từ các linh kiện, được lưu thông qua một bộ tản nhiệt và sau đó được dẫn trở lại thùng chứa.
Tôi biết nguyên lý liên quan ở đây vẫn là “làm mát bằng chất lỏng”, nhưng không có bộ tản nhiệt AIO hay các vòng tản nhiệt nước tùy chỉnh truyền thống nào được sử dụng, vì vậy tôi được phép “gian lận” một chút. Ưu điểm ở đây rõ ràng là hiệu suất làm mát vượt trội so với tản nhiệt khí và yếu tố “độc đáo” khi ngâm các linh kiện PC của bạn vào chất lỏng. Tuy nhiên, nhược điểm là nhiệt độ sẽ không quá khác biệt so với tản nhiệt nước thông thường và những thách thức về chi phí, bảo trì tổng thể.
Bạn cũng cần đảm bảo các linh kiện bạn đang sử dụng có thể chịu được việc ngâm trong chất lỏng và không có rò rỉ nào có thể làm hỏng chúng.
Bên trong một case PC màu trắng với nắp bên cạnh đã tháo rời, cho thấy các linh kiện bên trong
1. Sử Dụng Nitơ Lỏng (LN2)
“Vũ khí tối thượng” cho ép xung cực độ
Nitơ lỏng hay làm mát bằng LN2 là công cụ yêu thích của các nhà ép xung cạnh tranh và ép xung cực độ để phá vỡ kỷ lục thế giới và đẩy CPU lên những tầm cao mới (thực ra là xuống mức thấp kỷ lục). Giữ nitơ ở trạng thái lỏng đã là một điều điên rồ – bạn cần làm lạnh nó xuống dưới -196℃. Sử dụng nó để làm mát PC là một cuộc chơi hoàn toàn khác, đòi hỏi các quy trình an toàn vững chắc và kỹ năng cao trong việc quản lý hóa chất cực đoan.
Tuy nhiên, nitơ lỏng cung cấp cách tốt nhất để làm mát nhanh chóng các linh kiện PC nếu bạn yêu thích điều đó. Không cần phải nói, bạn không nên thử điều này trừ khi bạn đủ tự tin và có thể xử lý mọi biến chứng có thể phát sinh. Nitơ lỏng có thể gây bỏng nghiêm trọng nếu tiếp xúc với da, và sử dụng nó trong phòng thông gió kém có nguy cơ gây ngạt thở.
Ngoài tất cả những điều đó, bạn cũng sẽ cần delid CPU của mình để có kết quả tốt nhất. Suy cho cùng, nếu bạn đã tốn công sức để làm mát nó, bạn không muốn một khối tản nhiệt CPU cản đường. Đây rõ ràng không phải là giải pháp làm mát lâu dài cho PC bị quá nhiệt của bạn, và hầu hết mọi người chỉ nên sử dụng tản nhiệt nước thông thường hoặc thậm chí tản nhiệt khí cao cấp trên chiếc PC chính của họ. Tuy nhiên, như một cách tuyệt vời để thể hiện kỹ năng làm mát PC của bạn, nó xếp hạng cao nhất.
Hệ thống PC tùy chỉnh InWin 977EK với chassis kim loại màu bạc và hai vòng tản nhiệt nước màu hồng
Bạn Có Cần Quá Lo Lắng Về Nhiệt Độ PC Của Mình?
Mặc dù có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy bộ tản nhiệt CPU của bạn không đủ và cần được nâng cấp, nhiều người dùng PC lại quá ám ảnh về việc giữ nhiệt độ CPU và GPU của họ ở mức thấp. Nếu họ không lo lắng về nhiệt độ dưới tải nặng, họ lại lo lắng về nhiệt độ không tải cao hơn một chút so với dự kiến. Miễn là các linh kiện của bạn không bị quá nhiệt hoặc gây ra vấn đề tiếng ồn qua quạt tản nhiệt hay quạt thùng máy, bạn nên tập trung tận hưởng chiếc PC của mình hơn là cố gắng giảm nhiệt độ đi vài độ C.
Những người đam mê công nghệ và các nhà ép xung cạnh tranh sẵn sàng bỏ tiền và công sức để giữ mọi thứ siêu mát, nhưng đại đa số người dùng chỉ nên coi những ý tưởng làm mát điên rồ này là “thử nghiệm kỳ lạ” và không hơn không kém. Hãy tập trung vào việc trải nghiệm và tận hưởng hiệu suất mà chiếc PC của bạn mang lại.