Các công cụ giám sát hiệu năng như MSI Afterburner hay NVIDIA app từ lâu đã trở thành trợ thủ đắc lực cho cộng đồng game thủ và những người đam mê công nghệ. Với khả năng hiển thị liên tục các thông số quan trọng như chỉ số FPS, xung nhịp CPU, nhiệt độ GPU ngay trên màn hình game, chúng ta có thể dễ dàng kiểm tra hiệu suất phần cứng của mình trong các tựa game yêu thích hoặc khi thực hiện kiểm tra độ ổn định của hệ thống. Tuy nhiên, sau nhiều năm gắn bó với những công cụ này, một thực tế đã dần hé lộ: đôi khi, “sự bình yên trong tâm trí” lại quan trọng hơn việc liên tục theo dõi các con số.
Tôi thừa nhận mình vẫn chưa gỡ bỏ bất kỳ công cụ nào. Vẫn có những lúc một tựa game AAA mới ra mắt và tôi muốn xem chiếc RTX 4090 của mình xử lý nó ở cài đặt tối đa như thế nào. Nhưng đó thường chỉ là một bài kiểm tra nhanh trong 5 phút để có cái nhìn tổng quan về tốc độ khung hình, và sau đó tôi sẽ không bận tâm đến nó nữa. Lý do là việc liên tục theo dõi các chỉ số này đã ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm chơi game của tôi, trở thành một nguồn lo lắng và xao nhãng không cần thiết. Hãy cùng caphecongnghe.com đi sâu vào những phân tích dưới đây.
MSI Afterburner hiển thị các cài đặt quạt, màn hình giám sát phần cứng và trình chỉnh sửa đường cong
1. Gây Xao Nhãng Và Mất Tập Trung Khi Chơi Game
Ưu tiên trò chơi hay các con số?
Là một người thường xuyên chơi các tựa game bắn súng cạnh tranh, tôi nhận thấy mình cần phải hoàn toàn “tập trung” để đạt được thứ hạng cao và tránh bị đồng đội la mắng. Điều cuối cùng tôi muốn làm là liên tục liếc nhìn vào góc màn hình nơi overlay giám sát hiệu năng xuất hiện để đảm bảo rằng tốc độ khung hình của mình đang ở mức tối ưu. Mặc dù không đến mức độ nghiêm trọng như vậy, nhưng ngay cả khi chơi các tựa game đơn, những lớp phủ này vẫn có thể gây xao nhãng. Chẳng mấy chốc, bạn có thể bỏ lỡ một phần quan trọng của cốt truyện hoặc một chi tiết hấp dẫn trong thế giới game.
Việc xem nhanh các thông tin về hiệu suất CPU và GPU mà không cần phải Alt-Tab ra khỏi game và mở một công cụ chuyên dụng chắc chắn rất hữu ích. Thế nhưng, nó cũng nhanh chóng trở thành một yếu tố gây mất tập trung và xâm phạm trải nghiệm. Chúng ta bỏ ra rất nhiều tiền để xây dựng một dàn PC mạnh mẽ với mong muốn có những giờ phút giải trí tuyệt vời cùng các trò chơi yêu thích, nhưng những overlay này lại phá hỏng sự đắm chìm đó. Nó gần giống như việc bạn liên tục kiểm tra điện thoại khi đang xem một bộ phim vậy. Khi không còn overlay giám sát hiệu năng xuất hiện ở góc màn hình, tôi có thể giữ vững sự tập trung khi chơi game và thực sự hài lòng với trải nghiệm của mình.
2. Tăng Áp Lực Tâm Lý Về Hiệu Năng (Performance Anxiety)
Ám ảnh về FPS và nhiệt độ tối ưu
Việc hiển thị các chỉ số phần cứng trên màn hình tưởng chừng có giá trị, cho đến khi nó tạo ra áp lực tâm lý về hiệu năng. Chẳng bao lâu sau, tôi thấy mình liên tục lo lắng về các thông số như nhiệt độ CPU, mức độ sử dụng GPU, hoặc liệu CPU của mình có đang gây ra hiện tượng nghẽn cổ chai cho GPU hay không. Mọi sự sụt giảm FPS nhỏ nhất hay tăng nhiệt độ tinh tế khi chơi game đều khiến tôi cảm thấy đáng báo động. Việc quá nhạy cảm với từng sự bất thường là điều cuối cùng tôi muốn, đặc biệt khi tôi xem chơi game là một cách để thư giãn.
Giao diện chính của MSI Afterburner với các thông số hiệu năng GPU và CPU
Khi có overlay giám sát hiệu năng trên màn hình, bạn sẽ thường xuyên muốn tinh chỉnh xung nhịp GPU, điện áp CPU và cài đặt đồ họa chỉ để đạt được chỉ số FPS mong muốn. Đôi khi, việc thực hiện những thay đổi này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như treo game, giật hình nhẹ (micro-stuttering) và các lỗi đồ họa (artifacts). Theo thời gian, tôi nhận ra rằng việc không đạt được tốc độ khung hình hoàn hảo như những gì tôi thấy trong các video benchmark là hoàn toàn chấp nhận được. Tắt các overlay này đã giúp tôi bớt nhạy cảm hơn nhiều với những biến động nhỏ trong tốc độ khung hình – miễn là trò chơi chạy mượt mà, không gì khác quan trọng.
3. Gây Cản Trở Hình Ảnh Và Ảnh Hưởng Hiệu Năng Hệ Thống
Tiến trình nền và xung đột phần mềm
Các overlay hiển thị thông tin được thu thập bởi các công cụ giám sát, vốn đang chạy liên tục trong nền. Và chắc hẳn bạn đã biết các tiến trình nền có thể ảnh hưởng đến hiệu suất PC của bạn như thế nào, đặc biệt khi chơi game. Chắc chắn, tác động của chúng có thể không đáng kể trong hầu hết các trường hợp. Tuy nhiên, tôi dám khẳng định rằng đã có những lúc tôi gặp phải sự không nhất quán về thời gian khung hình (frame time inconsistencies), độ trễ cao hơn và thậm chí là treo game chỉ vì một trò chơi nào đó không tương thích tốt với các công cụ giám sát này. Các tựa game cạnh tranh hiện đại với hệ thống chống gian lận (anti-cheat) khét tiếng về vấn đề này.
Quan trọng hơn, sự lộn xộn về mặt hình ảnh mà các overlay này thêm vào màn hình là điều khó bỏ qua. Bị xao nhãng bởi các chỉ số là một chuyện, nhưng nhiều trò chơi còn hiển thị bản đồ và các thông tin HUD khác đúng vào vị trí mà overlay xuất hiện. Overlay của MSI Afterburner hiển thị rất nhiều chỉ số phần cứng đến mức nó chiếm toàn bộ góc trên bên trái màn hình của tôi, khiến tôi khó có thể nhìn thấy các gợi ý quan trọng trong game. Với việc tôi là người yêu thích sự tối giản, bản chất xâm phạm của các overlay giám sát hiệu năng là một điều không thể chấp nhận, đặc biệt trong các phiên chơi game kéo dài.
Mức sử dụng CPU 8 nhân khi chơi Cyberpunk 2077, minh họa các tiến trình nền
Chơi game mà không bị ràng buộc bởi các chỉ số hiệu năng thực sự là một trải nghiệm giải phóng. Mặc dù đối với những người đam mê công nghệ coi trọng hiệu suất phần cứng tối ưu, việc tránh hoàn toàn các overlay giám sát hiệu năng có vẻ phản trực giác. Tuy nhiên, thực tế là chơi game trở nên thú vị hơn rất nhiều khi bạn tập trung vào chính trò chơi thay vì ám ảnh theo dõi các chỉ số. Các overlay có thể tạo ra sự lo lắng không cần thiết, làm mất đi sự đắm chìm và cung cấp rất ít thông tin hữu ích trong các phiên chơi game thông thường.
Tắt các overlay này không phải là hy sinh kiến thức hay quyền kiểm soát, mà là để đòi lại niềm vui thuần túy, đắm chìm của việc chơi game. Đôi khi, biết được PC của bạn hoạt động tốt như thế nào trong một trò chơi là điều tốt, nhưng tôi sẽ dành điều đó cho một phiên benchmark chuyên biệt hoặc khi tôi muốn khắc phục sự cố. Bằng cách đó, các phiên chơi game của tôi sẽ cảm thấy thư thái và đắm chìm hơn mà không bị phân tâm hoặc lộn xộn hình ảnh không cần thiết. Nếu bạn từng thấy mình nhìn chằm chằm vào bộ đếm FPS nhiều hơn là chính trò chơi, thì việc loại bỏ các overlay có thể là một quyết định mà bạn sẽ không hối tiếc.