Một thập kỷ trước, VMware ESXi từng là cái tên được săn đón trong cộng đồng máy chủ cá nhân (home lab), với phần lớn người dùng đam mê công nghệ lựa chọn hypervisor này để quản lý các dự án ảo hóa của mình. Tuy nhiên, qua nhiều năm, không ít đối thủ đã xuất hiện, mỗi nền tảng mang đến những tính năng độc đáo riêng. Đặc biệt, khi Broadcom chấm dứt giấy phép miễn phí vào năm ngoái, nhiều “home labber” đã mất đi động lực để tiếp tục gắn bó với ESXi.
Trong bối cảnh đó, Proxmox nổi lên như một giải pháp thay thế hàng đầu cho ESXi và đã liên tục nhận được các bản cập nhật giàu tính năng trong năm vừa qua. Thật bất ngờ, Broadcom đã quyết định khôi phục phiên bản miễn phí của ESXi vào tháng trước. Với việc Proxmox cung cấp vô vàn tiện ích mà không đòi hỏi bất kỳ chi phí nào, liệu ESXi còn có những ưu điểm nào đủ sức hấp dẫn để người dùng quay trở lại hệ sinh thái VMware miễn phí này hay không?
ESXi: Lựa chọn lý tưởng cho các chuyên gia Sysadmin và DevOps
Mặc dù Proxmox sở hữu nhiều ưu điểm cho các doanh nghiệp nhỏ và có thể được trang bị đầy đủ các tiện ích cần thiết cho các tác vụ sản xuất, nền tảng này vẫn chưa thực sự phổ biến trong thế giới chuyên nghiệp. Với kinh nghiệm là một người đam mê DevOps và sysadmin, tôi có thể khẳng định rằng các kỹ năng về ảo hóa, mạng, clustering và quan trọng nhất là khắc phục sự cố mà bạn học được từ ESXi sẽ vô cùng hữu ích nếu bạn đang theo đuổi sự nghiệp trong ngành Công nghệ thông tin. Dù vậy, Proxmox hiện tại vẫn là một hệ điều hành máy chủ gia đình và có khả năng sẽ duy trì như vậy trong vài năm tới.
ESXi, ngược lại, phổ biến hơn trong giới doanh nghiệp, với hàng ngàn trung tâm dữ liệu đã và đang dựa vào bộ giải pháp VMware trong nhiều thập kỷ. Do đó, phiên bản miễn phí của ESXi vẫn là lựa chọn tốt hơn cho những người muốn có kinh nghiệm thực tế với một nền tảng cấp doanh nghiệp.
Giao diện người dùng tinh tế và chuyên nghiệp hơn
ESXi đang chạy trên thiết bị ZimaBoard 2 với bộ điều khiển Ethernet Intel, minh họa khả năng tương thích phần cứng chọn lọc
Mặc dù đã sử dụng Proxmox trong một thời gian dài, giao diện của ESXi lại dễ tiếp cận hơn nhiều đối với tôi, và bản thân nền tảng này cũng có đường cong học tập nhẹ nhàng hơn. Giao diện web của Proxmox chứa rất nhiều menu, tùy chọn và nút chuyển đổi, điều này có thể khiến nó trông phức tạp hơn so với thực tế. Nếu bạn đang tìm kiếm một giao diện người dùng tiêu chuẩn, đơn giản và súc tích như các hệ thống cấp sản xuất, bạn sẽ không thể bỏ qua ESXi. Điều đó đúng, miễn là bạn có thể chấp nhận những vấn đề của nó…
Những hạn chế lớn của ESXi phiên bản miễn phí
Sau khi điểm qua những ưu điểm của ESXi, đã đến lúc chúng ta nói về các nhược điểm của nền tảng này. Và tin tôi đi, có quá nhiều vấn đề với hypervisor này khiến tôi khó lòng giới thiệu nó thay thế cho bất kỳ nền tảng nào khác, chứ chưa nói đến Proxmox.
Sự phụ thuộc vào Broadcom và vấn đề tương thích phần cứng
Màn hình lỗi "No Network Adapters" trong ESXi, làm nổi bật vấn đề tương thích trình điều khiển Ethernet nghiêm trọng
Đầu tiên, phiên bản miễn phí của ESXi không tương thích tốt với các trình điều khiển Ethernet, điều mà tôi đã tự mình trải nghiệm một cách khó khăn khi cố gắng cài đặt nó trên hầu hết mọi thiết bị trong home lab của mình. Card Ethernet trên bo mạch chủ ASRock B550 Phantom Gaming cũ của tôi hoàn toàn vô dụng với ESXi, tương tự với card mạng 10GbE TX-401 NIC và card USB-to-Ethernet của tôi. Các thiết bị NAS của tôi cũng không khá hơn, và tôi gần như đã bỏ cuộc sau khi ESXi từ chối hoạt động trên hệ thống dual Xeon cấp máy chủ của mình. Mặc dù cuối cùng tôi cũng cài đặt được trên ZimaBoard 2 với bộ điều khiển Ethernet dựa trên Intel, nhưng các vấn đề về tương thích trình điều khiển của ESXi khiến nó trở nên kém thân thiện với người dùng thông thường muốn tận dụng chiếc PC cũ của họ.
Giới hạn tính năng nghiêm ngặt
Người dùng cầm card mạng 10GbE phía trước màn hình Proxmox VE, minh họa khả năng hỗ trợ phần cứng linh hoạt của Proxmox so với ESXi
Ngoài ra, phiên bản miễn phí của hypervisor này còn bị hạn chế về tính năng. Các tính năng clustering hoàn toàn không tồn tại trừ khi bạn trả phí cho giấy phép cao cấp. Tôi cũng rất không hài lòng với giới hạn 8 v-core mỗi VM, vì có rất nhiều máy ảo có thể hưởng lợi từ việc sử dụng nhiều lõi CPU, đặc biệt là khi bạn khám phá sâu hơn vào ảo hóa lồng nhau (nested virtualization).
Chưa kể, giấy phép ESXi miễn phí vẫn còn phụ thuộc vào ý muốn của Broadcom. Bạn có thể cho rằng tôi đa nghi, nhưng tôi thà không đặt niềm tin vào một công ty đã loại bỏ phiên bản miễn phí của ESXi một cách bất ngờ.
Proxmox: Vua mới của các nền tảng ảo hóa cấp người tiêu dùng
Ngược lại, Proxmox đã liên tục phát triển mạnh mẽ trong nhiều tháng qua. Veeam đã thêm hỗ trợ cho các node PVE vào năm ngoái, và bạn cũng có sẵn Proxmox Backup Server mạnh mẽ theo ý mình. Nếu bạn muốn giữ cho các dịch vụ quan trọng của mình hoạt động liên tục, bạn hoàn toàn có thể tạo một cụm high-availability (HA) mà không cần tốn thêm một đồng nào cho các gói đăng ký cao cấp.
Phiên bản miễn phí của Proxmox cũng cho phép tôi cấp phát bao nhiêu lõi CPU tùy thích cho bộ sưu tập máy ảo của mình, và tiện ích này đặc biệt hữu ích khi tôi muốn thử nghiệm với các nền tảng ảo hóa khác. Hỗ trợ ZFS native là một điểm cộng khác của Proxmox, đặc biệt dành cho những ai muốn triển khai các máy ảo tập trung vào NAS hoặc tận dụng hỗ trợ RAID cho các ổ đĩa LVM của họ. Thêm vào đó là các tùy chọn tùy chỉnh, hỗ trợ LXC và các script cộng đồng dễ dàng triển khai cho Proxmox, rõ ràng đây là người chiến thắng đối với hầu hết các “home labber”.
ESXi không phải là hệ điều hành máy chủ gia đình tốt nhất vào năm 2025
Tôi có thể nghe có vẻ khá khó chịu khi nói về ESXi, nhưng chủ yếu là vì tôi không thấy ý nghĩa của việc cài đặt hệ điều hành này trừ khi bạn đang theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực quản lý máy chủ. Giao diện người dùng tổng thể có thể tinh tế, nhưng khả năng hỗ trợ phần cứng rõ ràng còn thiếu sót. Và đây là nhận định đến từ một người đã từng sử dụng hệ điều hành máy chủ gia đình dựa trên Unix trong quá khứ.
Bản chất hạn chế nghiêm ngặt của phiên bản miễn phí ESXi cũng không phù hợp với tôi. Proxmox có thể có mô hình đăng ký, nhưng tôi không bỏ lỡ bất kỳ điều gì ngoài hỗ trợ từ bên thứ nhất và kho lưu trữ doanh nghiệp khi sử dụng bản miễn phí. Thậm chí, nếu bạn đang tìm kiếm một bản phân phối hướng sản xuất với giao diện đẹp hơn Proxmox, bạn sẽ tìm thấy vô số lựa chọn thay thế FOSS (Phần mềm Tự do và Mã nguồn Mở) khác vượt trội hơn hẳn ESXi. Sau khi đã thử nghiệm XCP-ng và Harvester, tôi đặc biệt khuyến nghị chúng (đặc biệt là Harvester nếu bạn có cấu hình đủ mạnh) hơn là ESXi.
Kết luận: Proxmox là lựa chọn tối ưu cho cộng đồng Home Lab Việt Nam
Giao diện tab "Provision" của SmartOS, một trong những lựa chọn thay thế mạnh mẽ cho Proxmox và ESXi cho home lab
Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng các ưu và nhược điểm, có thể thấy rằng trong cuộc chiến giữa ESXi và Proxmox cho home lab vào năm 2025, Proxmox VE nổi lên như người chiến thắng rõ ràng cho đại đa số người dùng cá nhân tại Việt Nam. Với tính linh hoạt, hệ sinh thái mở rộng, hỗ trợ tính năng cao cấp miễn phí (như clustering, không giới hạn v-core), và khả năng tương thích phần cứng vượt trội, Proxmox mang lại giá trị thực sự cho người dùng muốn xây dựng một hệ thống ảo hóa mạnh mẽ, đáng tin cậy và dễ tùy chỉnh tại nhà.
Mặc dù ESXi phiên bản miễn phí vẫn còn chỗ đứng cho những ai muốn tích lũy kinh nghiệm với một nền tảng chuẩn doanh nghiệp, nhưng những hạn chế về driver, tính năng và sự phụ thuộc vào chính sách của Broadcom đã làm giảm đáng kể sức hấp dẫn của nó. Đối với một home lab hiện đại, nơi sự tự do, linh hoạt và tối ưu chi phí được đặt lên hàng đầu, Proxmox và các giải pháp FOSS khác như XCP-ng hay Harvester đang chứng minh giá trị vượt trội.
Hãy cân nhắc mục tiêu của bạn khi lựa chọn hypervisor: nếu là trải nghiệm thực tế với hệ thống cấp doanh nghiệp cho sự nghiệp IT, ESXi có thể là một điểm khởi đầu. Nhưng nếu bạn tìm kiếm một nền tảng ảo hóa mạnh mẽ, đầy đủ tính năng và không giới hạn cho home lab của mình, Proxmox VE chính là sự lựa chọn không thể bỏ qua.