Google NotebookLM: Trợ Lý Nghiên Cứu AI Đổi Mới Cách Học Tập & Nâng Cao Năng Suất

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần định hình lại cách chúng ta làm việc và cả cách chúng ta sống hàng ngày. Dù vậy, không ít người vẫn còn dè dặt, thậm chí khó chấp nhận sự hiện diện và ảnh hưởng ngày càng lớn của AI. Tuy nhiên, sự thật là bạn càng cố gắng né tránh công nghệ này, bạn càng dễ bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng kỹ thuật số.

Mặc dù các mô hình AI đã xuất hiện được một thời gian, chúng vẫn chưa đạt đến sự hoàn hảo. Chúng ta có thể hình dung chúng như một công trình đang trong quá trình hoàn thiện. Với vai trò là một người theo dõi sát sao sự phát triển của AI kể từ những ngày đầu tiên nó gây tiếng vang, tôi đã thử nghiệm rất nhiều công cụ mới. Không ít lần tôi thất vọng và tự nhủ: “Mình tự làm còn tốt hơn gấp trăm lần!”. Mọi thứ bắt đầu thay đổi khi Google ra mắt trợ lý nghiên cứu được hỗ trợ bởi AI của mình: NotebookLM. Chắc chắn, đôi khi sử dụng một số công cụ AI khác vẫn khiến tôi cảm thấy bực bội, nhưng NotebookLM chính là công cụ duy nhất đã thuyết phục tôi rằng AI thực sự có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi trong việc nâng cao năng suất cá nhân.

NotebookLM Không “Làm Thay”, Mà “Giúp Bạn Làm Tốt Hơn”

Hỗ Trợ Học Nhanh Hơn, Không Phải Gian Lận

Là một sinh viên toàn thời gian, những công cụ AI phù hợp nhất với tôi thường tập trung vào việc hỗ trợ học tập. Khi tìm kiếm “công cụ AI tốt nhất để học”, ChatGPT là một trong những cái tên đầu tiên xuất hiện. Vấn đề của tôi với các công cụ AI kiểu ChatGPT là chúng được thiết kế chủ yếu để “làm thay” công việc cho bạn. Bạn muốn một bài luận? Chỉ cần cung cấp một yêu cầu cho ChatGPT. Bạn muốn giải một bài toán? ChatGPT sẽ phân tích từng bước. Bạn muốn viết một bài luận? ChatGPT sẽ giải cứu bạn.

Thành thật mà nói, đó là cách phần lớn sinh viên sử dụng AI. Nhưng tôi muốn một công cụ thực sự giúp tôi học, chứ không phải gian lận để vượt qua các môn học. Tôi sẽ không có ChatGPT bên cạnh trong phòng thi, vì vậy việc dựa dẫm vào nó để hoàn thành công việc không hề giúp ích gì cho tôi. Chắc chắn, nó có thể giúp tôi đạt điểm A trong bài tập và tiết kiệm rất nhiều giờ đồng hồ. Nhưng về lâu dài, điểm A đó hay thời gian tiết kiệm được có ý nghĩa gì nếu tôi không học được gì?

NotebookLM không phải là một công cụ AI khác chỉ đơn thuần “nhả” thông tin cho bạn. Thay vào đó, nó được thiết kế để giúp bạn tương tác với thông tin bằng cách sử dụng AI. Bạn cung cấp cho công cụ các nguồn tài liệu của mình, sau đó nó sử dụng AI để thao tác chúng theo nhiều cách khác nhau. Chẳng hạn, nó có thể biến chúng thành các podcast do AI tạo ra, được gọi là Audio Overviews.

Giao diện Google NotebookLM trên máy tính xách tay, thể hiện khả năng hỗ trợ học tập và nghiên cứu hiệu quả của công cụ AI này.

NotebookLM giống một người bạn đồng hành học tập hơn là một lối tắt. Nó sẽ không cung cấp cho bạn những câu trả lời để gian lận. Thay vào đó, nó sẽ giúp bạn hiểu rõ các tài liệu phức tạp và thực sự nắm bắt được bất cứ điều gì bạn đang nghiên cứu hoặc học tập. Điều này tạo nên sự khác biệt lớn đối với những người muốn chủ động hiểu sâu nghiên cứu của mình, chứ không chỉ dừng lại ở mức đủ điểm.

Xóa Bỏ Nỗi Lo Về “Ảo Giác” Của AI

AI: Hãy Nói Lên Sự Thật!

Khi tôi nói rằng tôi không thích hầu hết các công cụ AI mà tôi đã thử trước đây, không phải vì chúng không cung cấp thông tin có giá trị. Mà là vì, rất nhiều lần, thông tin chúng đưa ra đơn giản là không đúng sự thật. Lấy ví dụ về các trường hợp “ảo giác” gần đây của AI Overview của Google. Vài tuần trước, có một xu hướng hài hước trên mạng khi gõ một câu hoàn toàn ngẫu nhiên mà nghe có vẻ giống một thành ngữ vào Google Search sẽ kích hoạt AI Overview giải thích nó như thể đó là một thành ngữ có thật!

Mặc dù đó chỉ là một ví dụ, nhưng bất kể tôi sử dụng công cụ AI nào, tôi đều nhận thấy chúng đều có những trường hợp thông tin sai lệch do AI tạo ra, và đôi khi chúng chỉ nói những gì tôi muốn nghe. Điều đó không sao cả khi bạn chỉ nghịch ngợm. Nhưng khi bạn không thể chấp nhận sự thiếu chính xác, việc phải kiểm tra và xác minh thông tin thủ công nhanh chóng trở nên rất khó chịu. NotebookLM không gặp vấn đề này. Thay vì tạo ra các phản hồi bằng cách lấy thông tin từ web hoặc từ kho kiến thức nội bộ của chính nó, NotebookLM chỉ dựa vào các tài liệu bạn cung cấp cho nó hoặc thông tin bạn chia sẻ qua cuộc trò chuyện.

Khi công cụ không biết câu trả lời cho câu hỏi của bạn, nó sẽ không tự tạo thông tin hay cố gắng đoán mò để làm hài lòng bạn. Thay vào đó, nó sẽ cho bạn biết rằng điều bạn đang hỏi không được đề cập trong bất kỳ nguồn nào bạn đã tải lên hoặc lịch sử trò chuyện của bạn.

Chức năng trích dẫn nguồn của NotebookLM, minh họa cách công cụ AI này hiển thị số tham chiếu [1] cạnh nội dung được tạo, giúp người dùng dễ dàng xác minh thông tin và tăng độ tin cậy.

Một số trích dẫn sẽ luôn hiển thị cùng với mỗi phản hồi mà công cụ cung cấp cho bạn. Nếu đó là một câu trả lời dài, sẽ có một số trích dẫn sau mỗi câu. Di chuột qua một trích dẫn sẽ hiển thị chính xác văn bản mà nó đã sử dụng để tạo ra câu trả lời. Và nếu bạn có nhiều nguồn, tất cả những gì bạn cần làm là nhấp vào một nguồn, và nó sẽ đưa bạn thẳng đến đoạn văn bản được trích dẫn trong bảng Sources.

Màn hình chat của NotebookLM hiển thị câu trả lời "Tôi không tìm thấy thông tin này trong nguồn của bạn", chứng minh khả năng AI từ chối tạo thông tin sai lệch khi không có dữ liệu phù hợp.

Kho Tính Năng Thực Tế “Đáng Giá” Của NotebookLM

Làm Thế Nào Tôi Sống Sót Mà Không Có NotebookLM?

NotebookLM cung cấp các tính năng thực tế mà bạn thường không tìm thấy ở các công cụ khác. Tính năng Audio Overviews của nó đã giúp nó trở nên nổi tiếng. Tính năng này chuyển đổi các nguồn tài liệu bạn đã tải lên thành các podcast do AI tạo ra. Những podcast này thực sự rất thú vị để nghe, được “dẫn dắt” bởi hai người dẫn chương trình ảo, họ thảo luận về các nguồn của bạn một cách hấp dẫn và dí dỏm.

Chúng sẽ lồng ghép những câu chuyện cười đây đó để giữ cho bạn luôn bị cuốn hút, biến nó thành cách hoàn hảo để có được cái nhìn tổng quan nhanh chóng về bất kỳ tài liệu nào bạn có. Ngoài ra còn có chế độ tương tác của Audio Overview, cho phép bạn nhảy vào podcast và đặt bất kỳ câu hỏi nào bạn có. Nếu bạn không phải là một fan hâm mộ lớn của podcast, NotebookLM cũng cho phép bạn chuyển đổi các nguồn tài liệu của mình thành sơ đồ tư duy (mind maps). Sắp tới, nó cũng sẽ cho phép bạn chuyển đổi các nguồn thành Video Overviews!

Nghiên Cứu Tài Liệu Thay Bạn, Thông Minh Hơn Ctrl+F

Tìm Kiếm Thông Minh, Tiết Kiệm Thời Gian

Tôi không muốn AI thực hiện phần “suy nghĩ” sáng tạo trong công việc hoặc học tập của mình. Thay vào đó, tôi muốn nó xử lý các tác vụ nhàm chán, đơn điệu hơn. Ví dụ, giả sử tôi đã học một điều gì đó vài tuần trước và cần nhanh chóng xem lại một chủ đề. Các slide bài giảng tôi có dài đến 80 trang. Điều cuối cùng tôi muốn làm là duyệt qua tất cả các trang chỉ để tìm thấy chủ đề tôi muốn ôn lại. Ctrl+F có ích, nhưng chỉ khi tôi nhớ chính xác cụm từ được sử dụng trong các slide. Thay vì lướt qua từng trang, NotebookLM có thể giúp tôi chỉ trong vài giây.

Vì được hỗ trợ bởi AI, nó hiểu ý nghĩa đằng sau câu hỏi của tôi. Như minh họa trong hình ảnh trên, ngay cả khi tôi đặt câu hỏi khác với cách diễn đạt trong nguồn, nó vẫn sẽ tìm ra giải pháp chính xác mà tôi cần. Trong những trường hợp hiếm hoi nó không thể, tôi sẽ chỉ yêu cầu nó tóm tắt toàn bộ tài liệu. Điều tôi cần nghiên cứu chắc chắn sẽ xuất hiện, và nhờ vào trích dẫn hiển thị ngay bên cạnh, tất cả những gì tôi cần làm là nhấp vào đó, và tôi sẽ được chuyển hướng đến vị trí chính xác của nó trong các nguồn của mình. Sau đó, tôi có thể đặt tất cả các câu hỏi tiếp theo mà tôi có.

Ví dụ về cách NotebookLM trả lời câu hỏi dựa trên nội dung nguồn tài liệu được tải lên, thể hiện khả năng tìm kiếm thông tin thông minh và nhanh chóng của trợ lý AI này.

Điều này giúp tiết kiệm hàng giờ làm việc thủ công! Vì NotebookLM luôn dựa trên các nguồn của tôi, tôi thậm chí không phải lo lắng về việc nó bịa đặt thông tin.

Hoàn Toàn Miễn Phí (Và Không Bị Hạn Chế Như Các Công Cụ Khác)

Một Công Cụ Tuyệt Vời Không Yêu Cầu Chi Phí

Mặc dù tôi sẵn sàng trả tiền cho những công cụ xứng đáng và thực sự giúp tăng năng suất, tôi vẫn sẽ vui vẻ chọn lựa chọn miễn phí hoặc rẻ hơn nếu nó hoạt động tốt (hoặc tốt hơn). Ví dụ, gần đây tôi đã từ bỏ Goodnotes 6, công cụ yêu thích của tôi trong nhiều năm, để chuyển sang Notedrafts vì nó cung cấp gói đăng ký trọn đời chỉ với 3 đô la.

Dù vậy, tôi đã sử dụng NotebookLM ngay sau khi nó ra mắt như một dự án thử nghiệm. Kể từ đó, Google đã giới thiệu một gói trả phí, NotebookLM Pro. Đối với người dùng cá nhân, NotebookLM Pro có sẵn thông qua Google One, với giá 19.99 đô la/tháng. Với gói cao cấp này, bạn nhận được số lượng Audio Overviews (20), truy vấn (500), sổ ghi chép (500) và nguồn tài liệu trên mỗi sổ (400) gấp năm lần so với gói miễn phí.

Bảng so sánh chi tiết các tính năng và giới hạn giữa phiên bản miễn phí và NotebookLM Pro trong Google One, cho thấy sự ưu việt của gói cơ bản cho người dùng cá nhân.

Để tham khảo, bạn có thể tạo 100 sổ ghi chép, mỗi sổ có tối đa 50 nguồn, mà không cần nâng cấp. Bạn cũng có thể tạo ba Audio Overviews và có giới hạn hàng ngày là 50 truy vấn chat. Tôi đã sử dụng NotebookLM một ngày trước kỳ thi trong một buổi ôn tập cấp tốc, nơi tôi phải học toàn bộ khóa học từ đầu, và ngay cả khi đó, tôi cũng không chạm tới các giới hạn.

Trừ khi bạn sử dụng NotebookLM trong một nhóm hoặc tổ chức, tôi nghi ngờ người dùng trung bình sẽ cần nâng cấp lên gói cao cấp. Không giống như các công cụ AI khác, NotebookLM không khóa các tính năng tốt nhất của nó đằng sau một bức tường phí. Vì vậy, nếu bạn có nghi ngờ về công cụ này, bạn có thể thử nghiệm nó mà không cần bất kỳ cam kết nào.

Tôi chỉ hy vọng điều này không tạo cảm hứng cho nhóm NotebookLM và họ sẽ tiếp tục duy trì nó như vậy!

Đây Là Cách Tôi Muốn Mọi Công Cụ AI Hoạt Động

NotebookLM là công cụ duy nhất thực sự thuyết phục tôi rằng AI có thể giúp bạn làm được nhiều việc hơn trong thời gian ít hơn. Tôi chỉ ước tất cả các công cụ AI khác cũng hoạt động giống như nó!