Mua linh kiện PC cũ là một cách tuyệt vời để tối ưu chi phí, cho dù bạn đang muốn tự build một chiếc máy tính từ đầu hay chỉ đơn giản là tìm kiếm vài món để nâng cấp. Thông thường, bạn có thể tìm thấy những món hời từ các sản phẩm flagship đời trước, với hiệu năng vẫn có thể cạnh tranh với các mẫu tầm trung hiện tại mà giá lại phải chăng hơn nhiều. Miễn là bạn biết cách tự bảo vệ mình trước khi mua linh kiện cũ, đây có thể là một thử thách thú vị và trải nghiệm học hỏi giá trị.
Tuy nhiên, không phải mọi linh kiện PC cũ đều giữ được giá trị như nhau, ngay cả khi người bán cung cấp thông tin rõ ràng và đưa ra mức giá tốt. Đôi khi, linh kiện bạn đang cân nhắc có thể đã lỗi thời hoặc không đáng mua cũ chút nào. Cũng có trường hợp sản phẩm không đi kèm bảo hành hoặc chính sách đổi trả, gây rủi ro nếu có sự cố sau này. Nhiều người bán thậm chí còn không cho phép kiểm tra linh kiện trước khi bạn thanh toán.
Xây dựng máy tính chơi game với CPU Ryzen và GPU Nvidia
1. Linh Kiện Quá Cũ Kỹ, Lỗi Thời và Không Còn Giá Trị
Lỗi thời về mọi mặt
Các linh kiện PC đời trước vẫn có thể mang lại hiệu năng cạnh tranh so với các sản phẩm tầm thấp hoặc tầm trung hiện tại, đặc biệt khi xét về mức giá. Tuy nhiên, bạn không nên “đào sâu” quá nhiều vào quá khứ khi tìm cách tiết kiệm tiền; điều này rất dễ phản tác dụng. Mua một card đồ họa cũ một hoặc hai thế hệ thì ổn, nhưng việc săn tìm một sản phẩm đã 7 đến 10 năm tuổi, dù là flagship một thời, thường là vô ích.
Trong trường hợp card đồ họa, việc mua một chiếc RTX 30 series cao cấp có thể được biện minh, vì bạn vẫn nhận được hiệu năng khá tốt và quyền truy cập vào hầu hết các tính năng hiện đại. Tuy nhiên, việc mua một chiếc GTX 1080 Ti lại không còn nhiều ý nghĩa, bởi vì chiếc card này thiếu nhiều tính năng mà game thủ hiện nay coi là hiển nhiên — như mesh shaders, ray tracing, Resizable BAR, các driver được cập nhật, và công nghệ nâng cấp hình ảnh & tạo khung hình DLSS. Các phần cứng cũ hơn, đặc biệt là những thứ đã lỗi thời, thường sẽ tiêu thụ điện năng cao và có nguy cơ hỏng hóc lớn.
Ngay cả những CPU quá cũ cũng có thể gây vấn đề, vì chúng thiếu hỗ trợ cho các tính năng và phần mềm hiện đại như Resizable BAR, Windows 11 và nhiều tính năng cụ thể của GPU. Kể cả các bo mạch chủ đời cũ hơn cũng có thể là một lựa chọn tồi nếu bạn có kế hoạch cài đặt SSD M.2, hoặc cần hỗ trợ PCIe tốt nhất cho GPU và SSD hiện đại của mình. Khoản tiền bạn tiết kiệm được khi mua phần cứng cũ sẽ chẳng đáng là bao so với số tiền bạn có thể sẽ phải chi sau này vì không hài lòng với món đồ đã mua.
Cận cảnh card đồ họa GTX 1070 phiên bản Founders Edition
2. Không Có Chính Sách Đổi Trả hoặc Bảo Hành Rõ Ràng
Không có sự bảo vệ người mua
Khi giao dịch phần cứng PC cũ, nhiều người dùng có thể không mong đợi được đổi trả hoặc thay thế, nhưng các trang web như eBay và Jawa cung cấp chính sách đảm bảo hoàn tiền nếu bạn không nhận được đúng món đồ đã trả tiền. Tuy nhiên, bạn không phải lúc nào cũng giao dịch trên các trang này, vì Facebook Marketplace và Craigslist cũng rất phổ biến đối với những người bán linh kiện PC cũ. Trên các nền tảng này, bạn có rất ít lựa chọn nếu mua phải một sản phẩm không hoạt động hoặc có lỗi nghiêm trọng.
Mặc dù có rất nhiều người bán hàng uy tín, nhưng luôn tồn tại rủi ro bị lừa đảo khi bạn hoạt động mà không có sự bảo vệ của người mua. Nếu bạn tự tin về giao dịch, hoặc có thể chấp nhận mất mát, thì đó lại là một câu chuyện khác. Nhưng đối với hầu hết mọi người, những tình huống này nên được tránh. Bạn có thể mất nhiều hơn số tiền mình định kiếm được, và điều đó sẽ khiến bạn e dè với phần cứng cũ.
Danh sách card đồ họa RTX 3080 trên Facebook Marketplace
3. Linh Kiện Không Đáng Mua Cũ
Một số bộ phận nên tránh
Một số linh kiện PC an toàn để mua cũ như CPU, RAM, tản nhiệt khí, vỏ case và thậm chí cả card đồ họa (nếu bạn có thể kiểm tra chúng). Hầu hết các linh kiện này không thực sự xuống cấp theo thời gian và không có quá nhiều điểm dễ hỏng hóc. Ngược lại, các linh kiện như ổ cứng, bộ nguồn, bo mạch chủ và tản nhiệt nước AIO thường nên tránh, trừ khi bạn hoàn toàn tin tưởng người bán.
Cận cảnh bên trong máy tính chơi game với CPU, GPU, bo mạch chủ và RAM
Ổ cứng, dù là HDD hay SSD, đều dễ bị hỏng hoặc lỗi sau nhiều năm sử dụng, thêm vào đó bạn cũng sẽ không tiết kiệm được nhiều khi mua cũ. Tương tự, bộ nguồn (PSU) xuống cấp theo thời gian khi các linh kiện bên trong bị hao mòn sau quá trình sử dụng vất vả. Các thành phần trên bo mạch chủ như tụ điện và MOSFET có thể bị hao mòn, và việc chẩn đoán chúng không hề dễ dàng. Bạn có thể bất ngờ sau này với một cổng quạt hoặc cổng SATA bị lỗi. Các bộ tản nhiệt nước AIO có thể có lỗi tiềm ẩn, tùy thuộc vào cách sử dụng của chủ sở hữu trước, vì vậy bạn nên tránh mua chúng đã qua sử dụng.
Việc mua mới một số linh kiện sẽ an toàn và dễ dàng hơn, ngay cả khi tốn kém hơn một chút. Bạn sẽ tránh được những bất ngờ khó chịu sau này và bảo vệ dữ liệu cũng như các linh kiện khác trong hệ thống khỏi hư hỏng.
Tản nhiệt nước Iceberg Thermal IceFLOE Oasis 360 với đèn RGB bật sáng
4. Không Được Kiểm Tra Trực Tiếp Trước Khi Mua
Lòng tin có giới hạn
Tôi đã may mắn gặp được một người bán sẵn lòng gặp tại nhà một người bạn để tôi kiểm tra chiếc card đồ họa cũ của họ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hợp tác như vậy. Một số người bán đơn giản là không muốn cho phép kiểm tra, hoặc họ không muốn vì những lý do đáng ngờ. Trong những trường hợp như vậy, bạn hoặc là chấp nhận rủi ro, hoặc từ bỏ giao dịch, dù nghe có vẻ hấp dẫn đến đâu. Nếu không có bảo hành cho một linh kiện đã qua sử dụng, bạn không thể biết mình sẽ phải đối mặt với điều gì sau vài tuần hoặc vài tháng.
Người bán có thể đã sử dụng GPU của họ để đào coin (mặc dù thời kỳ bùng nổ tiền điện tử đã qua một thời gian), ép xung CPU của họ 24/7, hoặc họ có thể cố tình lừa đảo bạn bằng cách flash một vBIOS giả mạo. Việc không thể kiểm tra một thứ gì đó vì lý do riêng tư hoặc bảo mật là điều dễ hiểu, nhưng cách tương tác với người bán sẽ cho bạn biết liệu họ có trung thực hay đang viện cớ. Nếu bạn không tin tưởng vào những tuyên bố của họ về sản phẩm, tốt nhất là hãy tìm đến một người bán khác.
Mặt lưng của card đồ họa PowerColor Hellhound Radeon RX 7900 GRE
5. Mức Giá Chênh Lệch Quá Ít So Với Hàng Mới
Mục đích mua cũ là gì?
Lý do lớn nhất để cân nhắc mua linh kiện PC cũ là để tiết kiệm chi phí, nhưng bạn không nên theo đuổi mọi giao dịch chỉ giúp bạn tiết kiệm vài đô la so với việc mua mới. Bạn nên luôn có một con số tùy ý về tỷ lệ tiết kiệm tối thiểu mà bạn sẽ theo đuổi — có thể là 50% hoặc 20%; điều đó tùy thuộc vào bạn. Mấu chốt là phải có một lý do đủ lớn để cân nhắc một linh kiện cũ thay vì một linh kiện mới.
Ví dụ, bạn có thể mua một GPU đời trước với giá khoảng 300 đô la, nhưng với cùng mức giá đó, bạn có thể mua một GPU đời hiện tại nhanh hơn và đi kèm với tất cả các lợi ích của một sản phẩm mới hơn. Hoặc, thị trường đồ cũ có thể đang là thị trường của người bán vào thời điểm hiện tại, với các GPU cũ được bán với giá tăng cao đáng kể. Ngay cả trong trường hợp này, việc chờ đợi một ưu đãi tốt cho một GPU mới vẫn có lý hơn là trả quá nhiều tiền cho một chiếc cũ.
Cấu hình máy tính chơi game màu đen với màn hình, bàn phím và chuột
Linh Kiện Cũ Không Phải Lúc Nào Cũng Là Món Hời
Phần cứng PC cũ sẽ luôn hấp dẫn những người đam mê xây dựng PC, nhờ vào sự hồi hộp và khả năng tiết kiệm chi phí khi tìm được một món hời. Tuy nhiên, khi giao dịch với những người bán linh kiện đã qua sử dụng, bạn cần liên tục đánh giá xem mình có đang nhận được một thỏa thuận tốt hay không, và liệu mình có đang bị lừa đảo hay không. Khi bạn không thể tin tưởng người bán, không thể kiểm tra phần cứng trước khi mua, hoặc không có bất kỳ biện pháp khắc phục nào trong trường hợp có sự cố, thì việc từ bỏ giao dịch là điều hoàn toàn hợp lý. Hơn nữa, hãy đảm bảo rằng bạn không mua một món đồ quá cũ hoặc mang lại giá trị kém hơn so với việc mua một sản phẩm mới với cùng mức giá.