Thế giới các công cụ Quản lý Kiến thức Cá nhân (PKM) chưa bao giờ thiếu sự đa dạng. Giữa vô vàn lựa chọn, việc tìm kiếm một không gian số lý tưởng cho những suy nghĩ và tri thức của bạn đôi khi giống như việc tìm kiếm một “kỳ lân” trong truyền thuyết. Với kinh nghiệm thử nghiệm hàng tá ứng dụng, mỗi ứng dụng đều hứa hẹn những điều tuyệt vời, nhưng cuối cùng, tôi luôn quay trở lại với một nền tảng duy nhất: Obsidian.
Đây không chỉ là một ứng dụng ghi chú thông thường. Obsidian là một hệ thống mạnh mẽ, có khả năng chống chịu tương lai, được xây dựng trên nền tảng vững chắc của Markdown. Từ cách tiếp cận ưu tiên lưu trữ cục bộ (local-first) cho đến hệ sinh thái chủ đề và plugin mạnh mẽ, Obsidian mang đến sự linh hoạt tuyệt vời. Dưới đây là lý do tại sao, sau vô số thử nghiệm PKM, Obsidian vẫn là người bạn đồng hành đáng tin cậy của tôi.
Bản đồ tư duy kỹ thuật số và biểu tượng Obsidian thể hiện cách lập kế hoạch cuộc sống số với các plugin tốt nhất
7 Lý Do Obsidian Là Công Cụ Quản Lý Kiến Thức Cá Nhân Không Thể Thiếu
7. Tương Lai Bền Vững Với Định Dạng Markdown
Ghi chú của bạn sẽ không bao giờ “chết” – mãi mãi!
Năm 2023, khi tôi khám phá nhiều công cụ PKM khác nhau, Clover Notes là một cái tên đầy hứa hẹn với nhiều tính năng tiện dụng để xây dựng một hệ thống PKM lý tưởng. Tuy nhiên, Figma đã mua lại công ty này và đột ngột đóng cửa nó. Từ kinh nghiệm đó, tôi đã đặt sự bền vững làm ưu tiên hàng đầu khi chọn công cụ PKM, và đây chính là lúc Obsidian thực sự tỏa sáng.
Obsidian sử dụng ngôn ngữ Markdown cho các ghi chú của bạn. Đây là một định dạng phổ biến được hỗ trợ bởi nhiều ứng dụng và nền tảng, bao gồm cả Google Docs. Ngay cả khi Obsidian có ngừng hoạt động trong tương lai (khả năng này rất thấp), các ghi chú của bạn vẫn an toàn và dễ đọc. Hơn nữa, tệp Markdown dễ dàng di chuyển. Bạn có thể chuyển chúng giữa các hệ điều hành (Windows, macOS, Linux) và thiết bị (máy tính, máy tính bảng, điện thoại) mà không gặp bất kỳ vấn đề tương thích nào.
Giao diện Obsidian hiển thị văn bản định dạng Markdown với các từ in đậm và in nghiêng, minh họa tính linh hoạt của Markdown
6. Giải Pháp Toàn Diện Với Kho Tính Năng Phong Phú
Obsidian thực sự nổi bật với kho tính năng hữu ích. Đầu tiên phải kể đến Canvas, một bảng trắng vô hạn nơi bạn có thể động não các ý tưởng và dự án phức tạp một cách hiệu quả. Bạn cũng có thể liên kết các ghi chú liên quan để tạo ra một mạng lưới kiến thức chặt chẽ. Sau đó, bạn có thể xem mối quan hệ giữa chúng từ chế độ xem đồ thị (Graph View) chuyên dụng.
Các tiện ích khác bao gồm nhiều tab, chế độ chia đôi màn hình, ứng dụng di động gốc, thẻ tag, và nhiều hơn nữa. Nhìn chung, Obsidian cung cấp vô số tùy chọn để thiết kế một hệ thống PKM hiệu quả.
Chế độ xem đồ thị (Graph View) của Obsidian, hiển thị mạng lưới liên kết giữa các ghi chú cá nhân, tối ưu hệ thống PKM
5. Linh Hoạt Trong Lưu Trữ Dữ Liệu
Chọn dịch vụ lưu trữ đám mây theo ý muốn.
Không giống như Evernote, Notion, Craft và các ứng dụng khác, Obsidian thực sự linh hoạt khi lưu trữ kho kiến thức cá nhân của bạn. Bạn có thể tạo một vault mới trên một thư mục cục bộ và tiếp tục sử dụng nó ngoại tuyến. Tuy nhiên, nếu bạn muốn đồng bộ hóa nó trên các thiết bị, bạn luôn có thể lưu trữ vault của mình trên OneDrive (lựa chọn yêu thích của tôi), Google Drive, Dropbox hoặc thậm chí Nextcloud, sau đó truy cập ghi chú từ bất kỳ thiết bị nào. Điều này giúp hệ thống PKM của bạn riêng tư và được bảo vệ khỏi những ánh mắt tò mò.
Giao diện Obsidian hiển thị cấu trúc thư mục của kho lưu trữ (vault) và các ghi chú được liên kết, minh họa sự linh hoạt trong quản lý tệp
4. Chức Năng Ghi Chú Hàng Ngày (Daily Notes)
Tạo một nhật ký kỹ thuật số của riêng bạn.
Hệ thống PKM của tôi bao gồm việc ghi lại những sự kiện hàng ngày. Đó là một không gian quan trọng nơi tôi lưu giữ những suy tư của mình. Plugin Daily Notes của Obsidian là một yếu tố thay đổi cuộc chơi. Nó tự động tạo một ghi chú mới cho mỗi ngày, thường được đặt tên theo ngày (ví dụ: 2024-01-27.md).
Tôi có thể cấu hình định dạng của các ghi chú hàng ngày này để bao gồm các tiêu đề cho suy ngẫm buổi sáng, những điểm nổi bật trong ngày, những việc tôi định làm hoặc bất cứ điều gì phù hợp với phong cách viết nhật ký của mình.
Giao diện Obsidian với chế độ chia đôi màn hình và nhiều tab, giúp quản lý ghi chú và công việc hàng ngày hiệu quả
Với khả năng tùy chỉnh cao, bạn có thể biến Obsidian thành một cuốn nhật ký kỹ thuật số hoàn hảo, phù hợp với mọi nhu cầu cá nhân.
Giao diện Obsidian được tùy chỉnh để sử dụng như một cuốn nhật ký kỹ thuật số, hiển thị ghi chú hàng ngày và các mục phản ánh cá nhân
3. Thư Viện Plugin Và Giao Diện Rộng Lớn
Có một plugin cho mọi thứ bạn cần.
Obsidian không hoàn hảo. Nó còn thiếu một số tính năng như bảng Kanban, chế độ xem lịch, bảng nâng cao, thanh công cụ, bản đồ tư duy và nhiều hơn nữa. Đây chính là lúc thư viện plugin của Obsidian phát huy tác dụng. Bạn có thể tắt chế độ hạn chế và khám phá một danh sách dài các plugin để tăng cường thiết lập Obsidian của mình.
Tôi đã thêm một số plugin vào vault Obsidian của mình để mở rộng chức năng của nó. Chúng hoạt động như những khối xây dựng cho phép tôi tùy chỉnh vault chính xác theo cách mình mong muốn. Thư viện plugin phần lớn được thúc đẩy bởi cộng đồng Obsidian. Điều này có nghĩa là các plugin mới liên tục được phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng phát triển của người dùng.
Thậm chí còn có một cửa hàng chuyên dụng để thay đổi toàn bộ giao diện của một vault Obsidian (tôi sử dụng chủ đề Things 3).
2. Chia Sẻ Kho Kiến Thức Cá Nhân Lên Web
Xuất bản ghi chú của bạn lên mạng internet.
Bạn có kế hoạch xuất bản một số ghi chú Obsidian lên web? Với tiện ích bổ sung Publish (có giá 10 USD mỗi tháng), bạn có thể xuất bản các ghi chú riêng lẻ, toàn bộ thư mục hoặc thậm chí toàn bộ vault của mình. Điều này giúp bạn kiểm soát chi tiết thông tin bạn chia sẻ. Bạn có thể chia sẻ nó dưới dạng một blog, hiển thị một cơ sở kiến thức cộng tác cho một nhóm, trưng bày portfolio của mình hoặc chia sẻ ghi chú học tập.
Người dùng đang ghi chú trong Obsidian, chuẩn bị chia sẻ kho kiến thức cá nhân hoặc các ghi chú quan trọng lên web
1. Hoàn Toàn Miễn Phí Cho Các Tính Năng Cốt Lõi
Không có chi phí ẩn.
Hầu hết các công cụ PKM đều hoạt động theo mô hình freemium, nơi các tính năng cao cấp bị khóa sau một bức tường phí. Tuy nhiên, đó không phải là trường hợp của Obsidian. Tại đây, tất cả các tính năng cốt lõi đều hoàn toàn miễn phí để sử dụng. Bạn chỉ cần trả tiền cho tiện ích bổ sung Sync, nhưng cũng có một cách để tránh điều đó. Như tôi đã đề cập, bạn có thể sử dụng dịch vụ lưu trữ đám mây để đồng bộ hóa ghi chú của mình trên các thiết bị.
So sánh giao diện Obsidian với iA Writer, nhấn mạnh sự khác biệt về mô hình kinh doanh và tính năng cốt lõi miễn phí của Obsidian
Ngôi Nhà PKM Của Tôi
Vậy là, sau một hành trình dài và kỹ lưỡng (và có thể nói là mệt mỏi) khám phá “địa hạt” PKM, tôi đã đi đến một kết luận đơn giản: Obsidian hoạt động hiệu quả. Tất nhiên, nó không hoàn hảo, không có công cụ nào là hoàn hảo cả. Tuy nhiên, sự kết hợp độc đáo giữa Markdown, các tính năng và cộng đồng sôi nổi đã giúp Obsidian nổi bật giữa đám đông. Tôi yêu cách nó thích nghi với nhu cầu của mình, chứ không phải ngược lại. Và thực tế là nó là một giải pháp miễn phí chỉ là “quả anh đào” trên đỉnh bánh.
Nếu bạn đang tìm kiếm nguồn cảm hứng để thiết kế một hệ thống PKM trong Obsidian, hãy đọc bài viết chuyên sâu của tôi về chủ đề này.
Logo ứng dụng Obsidian, biểu tượng của một công cụ quản lý kiến thức cá nhân mạnh mẽ và linh hoạt